Najaarsconferentie VGCt
De lezingen staan nu online en zijn hier te vinden:
Mindful contraconditioneren en deconditioneren
Lezing leertherapie
Lezing MBCT bij IVF
Workshop Mindful contraconditioneren en deconditioneren
Op de najaarsconferentie 2017 presenteerde Willem Fonteijn een workshop naar aanleidng van zijn nieuw verschenen boek:
In de cognitieve gedragstherapie neemt het lichaam een onverdiende bescheiden plaats in. Juist het lichaam kan je inzetten om de overtuigingen van cliënten te toetsen op functionaliteit. Disfunctionele overtuigingen leiden tot disfunctionele emoties en bijpassende responsrepresentaties in het lichaam. Dit is geheel in lijn met therapeutische uitwerking van de emotietheorie van Lang. Namelijk bestaande stimulusrepresentaties koppelen aan incompatibele respons- en betekenisrepresentaties. Deze praktische workshop laat deelnemers kennismaken met lichaamsgerichte contraconditionerigstechnieken en oefenen met het toepassen van de beginselen van contraconditioneren bij diverse angst- en stemmingstoornissen De workshop begint met een uitleg van de theorie van Lang en hoe je deze therapeutisch kan inzetten bij contraconditioneren en COMET. Verslag wordt gedaan van een korte mindfulness groepstraining voor cardiologie patiënten met angst- en stemmingsklachten. Vervolgens wordt zowel plenair als in subgroepen geoefend met lichaamsgerichte mindfulness technieken en het combineren van incompatibele lichaamshoudingen met veel voorkomende disfunctionele overtuigingen en emoties. Deelnemers worden uitgenodigd om lichaamsgerichte gedragsexperimenten te ontwerpen voor cliënten uit hun eigen praktijk en deze in subgroepen te bespreken. De workshop wordt afgesloten met een demonstratie van de methode door de docent.
Hardeman, Erik (2017) Psychotherapie via het lichaam. GZ-psychologie; 4: 30-33
Soons, Paul (2017) Bewustzijnscirkel in pioniersfase. De Psycholoog; 1:31-32
Fonteijn, Willem (2016) Circle of Awareness. Using the body as a mirror for thoughts, Warden Press, Amsterdam
Nyklicek, I, S.C.Dijksman, P.J.Lenders, W.A.Fonteijn, J.J.Koolen (2014) A brief mindfulness based intervention for increase in emotional well-being and quality of life in percutanious coronary intervention (PCI) patients: The MindfulHeart randomized controlled trial. Journal of Behavioral Medicine; 37: 135-144.
Korrelboom, Kees (2011) Comet voor negatief zelfbeeld, Competitive memory training bij lage zelfwaardering en negatief zelfbeeld, Bohn Stafleu van Loghum, Houten
Korrelboom, Kees en Erik Ten Broeke (2004) Geintegreerde cognitieve gedragstherapie. Hoofdstuk 4.5.5. Coutinho, Bussum
Workshop Aandachtgerichte cognitieve leertherapie
Op de najaarsconferentie presenteerde Willem Fonteijn samen met Teun Bekkers een lezing/workshop over de effecten van de cognitieve leertherapie:
Aandachtgerichte Cognitieve therapie is bij uitstek geschikt als leertherapie. Immers met behulp van deze methode leert de aankomende cognitieve gedragstherapeut zichzelf neutraal te observeren. Zonder oordeel te onderzoeken welke gedachten en gevoelens zich aandienen en aanleiding vormen tot handelen tot al of niet functioneel handelen. Juist het trainen van een neutrale en aandachtige oberserverende houding naar het eigen denken en voelen stelt de cognitieve gedragstherapeut in staat om neutraal en zonder oordeel het overte gedrag van de client en zijn reacties daarop te beschouwen. Inmiddels heeft deze auteur sinds maart 2005 een groepsleertherapie op basis van Aandachtgerichte Cognitieve Therapie aan ruim 100 cognitieve gedragstherapeuten in opleiding gegeven. De deelnemers zijn enthousiast en rapporten heilzame veranderingen in hun professionele houding, in hun grondhouding als psychotherapeut. Er is meer empathie, meer aandacht, meer acceptatie en meer accuratesse in het therapeutisch handelen.
Het wordt tijd om de toegepaste methode aan de collegae te presenteren en aan een kritische bespreking te onderwerpen. Kwaliteit wordt immers niet alleen bepaald door de satisfactie van de deelnemers, maar eerst en vooral door het effect op het therapeutisch handelen en voorts door het toepassen van wetenschappelijk verantwoorde methodes. In deze lezing een kritische bespreking van de toegepaste methode, in dit geval een combinatie van traditionele groepsmeditatieoefeningen, individuele coaching en intensieve groepstraining in een wat je zal kunnen beschrijven als een kring van aandacht. Aangetoond zal worden dat deze methode geheel aansluit bij de theorie van Lang en eigenlijk een vorm van contraconditioneren is. Tevens zullen de resultaten van voor- en nameting en een follow-up enquête worden gepresenteerd en vergeleken met de effecten van een soortgelijke training voor non-professionals. Tot slot zal een pleidooi worden gehouden voor een gedegen training van cognitieve gedragstherapeuten in het nauwkeurig observeren van lichamelijke reacties op cognitieve inhouden.
Korrelboom, K.; E. ten Broeke, Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie, hoofdstuk 4 en 13,
Bussum: Coutinho, 2004.
Duclos, S.E.; D. Laird, The deliberate control of emotional experience. Gognition and Emotion, 2001,15 (1) 27-56
Fonteijn, W.A. (2001 ) Commentaar op de wetenschappelijke status van de cognitieve therapie, Gedragstherapie.
Lezing mindfulness bij IVF
Op de najaarsconferentie van de VGCt presenteerde Willem Fonteijn samen met Marieke Blokland een lezing over mindfulness bij IVF:
Deze presentatie bespreekt een verkennend en beschrijvend onderzoek naar de effecten van een kortdurende op mindfulness gebaseerde training voor vrouwen die een IVF-procedure ondergaan in het kader van infertiliteit. Het doel van de training is toename van welbevinden. Zeven en twintig vrouwen die de training gevolgd hebben, in de leeftijd van 18-39 jaar, hebben op drie meetmomenten thuis vragenlijsten (SCL-90, WHOQOL-BRIEF, MAAS) ingevuld, evenals 44 vrouwen van dezelfde leeftijd die de training niet gevolgd hebben (“treatment-as-usual” groep: TAU). Statische analyses middels (m)ancova’s lieten een interactie-effect van tijd met training zien, waarbij de trainingsgroep een afname van psychopathologie klachten en een toename van kwaliteit van leven rapporteerde, terwijl de TAU-groep een toename van klachten en een afname van kwaliteit van leven rapporteerde. Mediatie van dit effect door een toename van mindfullness kon deels worden aangetoond.
In de presentatie zal voorts ruim aandacht worden besteed aan de praktische implicatie van deze kortdurende succesvolle interventie in de klinische praktijk.
Baer, R.A. (2003) Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, 125-143
Teasdale, J.D., Segal, Z.V., Williams, < J.M.G. (2003) Mindfulness training and Problem Formulation. Clinical Psychology: Science and Practice,10, 157-160
Eugster, A. < Vingerhoets, A.J.J.M. (1999) Psychological aspects of IVF; a review. Social Science and Medicine, 48, 575-589.